Fundacja UMBRA ORIENTIS IKŚiO PAN wspiera polsko-tunezyjską misję archeologiczną na stanowisku Zama Regia (dzisiaj Jama) w Tunezji. To wyjątkowe miejsce znane jest przede wszystkim jako lokalizacja wielkiej bitwy z 202 r. p.n.e., gdzie armia kartagińska dowodzona przez Hannibala Barkasa zmierzyła się z rzymskimi legionami pod wodzą Scypiona Afrykańskiego.
Historia Misji
Polsko-Tunezyjska Misja Archeologiczna Zama Regia została zainaugurowana w 2023 roku, w wyniku umowy o współpracy zawartej w 2021 roku pomiędzy IKŚiO PAN a Institut National du Patrimoine – Tunisie (INP). Celem misji jest odkrywanie i badanie niezwykle bogatego dziedzictwa kulturowego tego obszaru, który łączy w sobie ślady zarówno starożytnej numidyjskiej, jak i rzymskiej cywilizacji.
Drugi Sezon Badań
W dniach 13-20 maja 2024 roku odbył się drugi sezon badawczy na stanowisku Zama Regia. W tegorocznych pracach uczestniczyli znakomici polscy naukowcy: dr Henryk Meyza (kierownik misji i ceramolog), mgr Roman Łopaciuk (geodeta i archeolog) oraz Marcin Romaniuk (koordynator prac terenowych i archeolog). Ze strony tunezyjskiej do zespołu dołączyli dr Chokri Touihri, dr Mounir Torhani i dr Mohammed Ben Nejma.
Cele i Osiągnięcia
Głównym celem tegorocznych prac było kontynuowanie działań rozpoznawczych rozpoczętych w poprzednim sezonie, skoncentrowanych na północno-zachodniej części stanowiska. Obszar wzniesienia, na którego szczycie znajdują się relikty bogato dekorowanej willi późnorzymskiej, był szczególnie intensywnie badany. W ramach szczegółowej powierzchniowej prospekcji zespół odkrył znaczną ilość materiału zabytkowego, w tym:
- Monety brązowe
- Fragmenty naczyń ceramicznych i szklanych
- Kolorowe mozaiki
- Terakotowe lampki oliwne
- Marmurowe okładziny
- Malowany tynk i inne artefakty
Dodatkowo, zarejestrowano ponad 120 struktur stałych, w tym podziemne cysterny i monumentalne konstrukcje o przypuszczalnym przeznaczeniu sakralnym. Charakter i różnorodność zgromadzonych zabytków jednoznacznie wskazują na istnienie bogato dekorowanej elitarnej zabudowy rzymskiej, najprawdopodobniej powstałej na reliktach starszej zabudowy numidyjskiej.
Wsparcie i Współpraca
Przeprowadzenie tych badań było możliwe dzięki wsparciu finansowemu ze strony Biura Współpracy z Zagranicą PAN oraz Fundacji UMBRA ORIENTIS IKŚiO PAN. Dzięki tej współpracy, możliwe jest nie tylko prowadzenie zaawansowanych badań archeologicznych, ale również rozwijanie relacji naukowych i kulturalnych pomiędzy Polską a Tunezją.
Znaczenie Projektu
Projekt Zama Regia ma ogromne znaczenie dla zrozumienia historii starożytnej Numidii i Rzymu. Odkrycia dokonane przez polsko-tunezyjski zespół naukowców przyczyniają się do głębszego zrozumienia przemian społecznych, politycznych i kulturalnych zachodzących w tym regionie na przestrzeni wieków. Ponadto, projekt ten przyczynia się do popularyzacji wiedzy o starożytnej Tunezji oraz promuje współpracę międzynarodową w dziedzinie archeologii.
Przyszłość Badań
Analiza zagęszczenia przestrzennego znalezisk oraz ich korelacja z zarejestrowanymi konstrukcjami pozwoliły wytypować obszar o największym potencjale badawczym na przyszłe sezony wykopaliskowe. Fundacja UMBRA ORIENTIS IKŚiO PAN planuje kontynuować wsparcie dla tego projektu, wierząc, że przyniesie on jeszcze wiele niezwykłych odkryć i przyczyni się do zachowania dziedzictwa kulturowego Tunezji.
Zapraszamy do śledzenia postępów dalszych prac naszych naukowców na stronie Fundacji oraz do wsparcia tego wyjątkowego przedsięwzięcia.